Τα έθνη διαμορφώνονται από την ιστορία τους
«Η ιστορία διδάσκει τούτο: ότι οι λαοί και οι κυβερνήσεις ποτέ δεν έμαθαν τίποτε από την ιστορία».
(Έγελος)
Με το μάθημα της Ιστορίας μπορούμε να αναδείξουμε τον ρόλο της ιστορικής γνώσης στη
διαμόρφωση της ατομικής συνείδησης, αλλά και την πορεία στον χρόνο των κοινωνιών και των κρατών.
Άτομα, λαοί και έθνη διαμορφώνονται από την ιστορία τους ανεξάρτητα από τη βούλησή τους και από
το βαθμό γνώσης του ιστορικού τους παρελθόντος.
Κάθε άτομο και λαός δεν είναι ένα αυτοφυές δημιούργημα, ούτε προϊόν αυθαίρετης δημιουργίας του
παρόντος, αλλά είναι ένα ιστορικό δημιούργημα. Η πορεία του ανθρώπου πάνω στη Γη είναι η
συνισταμένη των τριών διαστάσεων του χρόνου, του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος.
Από τις τρεις αυτές διαστάσεις του χρόνου, το παρελθόν είναι αυτό που καθορίζει σε σημαντικό βαθμότην πορεία του ανθρώπου τόσο κατά την διάρκεια του παρόντος όσο και στο μέλλον.Η ιστορία, ως συμπυκνωμένη εμπειρία και σοφία του παρελθόντος, αποτελεί την αναγκαίαπροϋπόθεση για την εξέλιξη και πρόοδο κάθε λαού. Η ιστορία, δεν είναι μόνο ένας κλάδος τηςεπιστήμης ή ένα μάθημα για την εθνική διαπαιδαγώγηση των νέων αλλά είναι το ατομικό και εθνικό
«θησαυροφυλάκιο» μέσα στο οποίο βρίσκονται στοιχεία απαραίτητα για την ατομική και εθνική μας συγκρότηση.Η ιστορία είναι η ατομική και εθνική μας μνήμη. Η ίδια η ζωή χαρακτηρίζεται από τη δυνατότητα-ικανότητα να ανακαλεί σκέψεις και γεγονότα του παρελθόντος και με βάση αυτά να
προγραμματίζει το μέλλον.
Η σχέση ιστορίας και μνήμης επιβεβαιώνει και επικυρώνεται το κύρος της διαπίστωσης πως «χωρίς παρελθόν και μνήμη δεν υπάρχει μέλλον και ζωή».